MAGIČNO POVRĆE – CVEKLA
Prvi savjet koji će dati svaki liječnik kod dijagnoze nedostatka željeza u krvi je uvrštavanje cvekle na jelovnik. Zbog željeza kojim obiluje dobrodošla je i u vrijeme menstrualnog ciklusa.
CVEKLA DOKTOR ZA KRVNU SLIKU
Lifestyle – Bogata je mineralnim sastojcima: najviše ima kalijuma, natrijuma, fosfora i kalcijuma. Pored gvožđa tu su i magnezijum, fluor, bakar, sumpor, jod, brom te u tragovima rijetki i važni metali kao što su rubidijum, celzijum i stroncijum. Energetska vrijednost 100 grama cvekle je oko 160 kilodžula
Stari Rimljani su poznavali i koristili cveklu u ishrani i to ne samo njen korijen već i list. Još su Dioskurid i Galen imali visoko mišljenje o ovom povrću i pripisivali joj ljekovitu moć, iako nijesu poznavali prave razloge te ljekovitosti. Tek je razvitak biohemije pokazao koji su najvrijedniji sastaojci cvekle i potvrdio dvije hiljade godina staru ocjenu antičkih ljekara- ljekovita svojstva cvekle, blagotvorena su u liječenju jedne od najopasnijih bolesti našeg vremena – raka. Još 1957. istraživači su došli do nepobitnih dokaza o antikancerogenom svojstvu cvekle. Dr Aleksandar Ferenci, poznati mađarski ljekar, utvrdio je da ovo svojstvo cvekle potiče od obojene materije antocijana, koja sadrži veliku količinu gvožđa. Zahvaljujući gvožđu u antocijanu, cveklin sok suzbija tumor, tako da se zloćudne (maligne) ćelije smanjuju a napadnuto tkivo ponovo dobija normalnu strukturu. Polazeći od toga da cvekla povoljno utiče na obnavljanje krvi, dr Ferenci tvrdi da ona može biti lijek protiv leukemije.
Drugi istraživač, dr Šmit navodi da je sok cvekle vrijedan lijek u liječenju oštećenja izazvanih rentgenskim i radioaktivnim zračenjem.
Malo vitamina, mnogo ugljenih hidrata
Cvekla sadrži mnogo ugljenih hidrata i lako se vari. U njoj je čak 9 -9,5 odsto ugljenih hidrata potom 1,6-1,8 odsto bjelančevina i 0,8 -1,0 odsto celuloze. Kao korjenasto povrće, sadrži do 88 odsto vode.
Bogata je mineralnim sastojcima: najviše ima kalijuma (335 mg ), zatim natrijuma (62 mg ) fosfora (35- 45 mg) i kalcijuma (16-27 mg ). Pored gvožđa (0,7 -1,0 mg ) tu su i magnezijum (1,0 mg ), fluor (0,02 mg ), bakar, sumpor, jod brom, te u tragovima rijetki i važni metali kao što su rubidijum, celzijum i stroncijum.
Listovi i korijen cvekle sadrže jabukovu, vinsku i limunsku kiselinu.
Važno je istaći da cvekla sadrži i značajnu količinu kobalta, koji učestvuje u stvaranju vitamina B 12. Ovaj vitamin je veoma važan za vegetarijance, jer se nalazi prvenstveno u namirnicama životinjskog porijkla. Nedostatak ovog vitamina izaziva anemiju (učestvuje u stvaranju eritrocita u krvi). Zato slaboj djeci i malokrvnim mladim ljudima treba češće davati sirov sok od cvekle zaslađen sa malo meda ili sok koji se pravi od jednake količine soka od cvekle i jabuke
Energetska vrijednost cvekle je dosta visoka- 100 grama cvekle je oko 160 kilodžula.
Uz ugljene hidrate (do 10 odsto jestivog dijela cvekle je saharoza), biljne bjenalčevine i boljne masti, cvekla sadrži i vitamine B 1, B2, C i vitamin P. Kako je poznato, usljed pomanjkanja vitamina P nastaju određene bolesti krvi, a za borbu proti skorbutnih pojava taj je vitamin jednako važan kao i vitamin C. Vitamin B2 (flavon) je od izvanrednog značaja za stvaranje krvi, a prisutan je u soku od cvekle.
Aminokoseline (asparagin, betanin, glutamin) takođe se nalaze u soku od cvekle i imaju ovoljan uticaj na rad živaca i mozga. Betanin je važan jer jača krvne sudove, reguliše krvni pritisak (naročito nizak) , smanjuje holesterol u krvi, pospješuje razmjenu materija ( poboljšava izlučivanje mokraće, a sa njom istovremeno mokraćne kiseline i soli), funkciju jetre (kod nedovoljnog rada jetre), a podsticajan je i za rad crijeva i želuca.
Primjena u narodnoj medicini
Cvekla se preporučuje kod akutnih virusnih oboljenja, a nazeba i gripa u početnim stadijumu. Za sniženje tjelesne temperature pije se u toku dana sok od 4 limuna pomiješanih sa 1/4 litra soka od svježe cvekle.
Zbog prisustva joda, preporučuje se starijim osobama i onima koji pate od arterioskreloze.
Recept: cvekla se izrenda, prelije sokom od limuna i medom, ostavi da malo odstoji, poslije čega se sok ocijedi i pije u gutljajima u toku dana.
Cvekla je nezamjenljiva namirnica u slučajevima demineralizacije kostiju i zuba.
U narodu je duvijek bila cijenjena kao sredstvo za "popravljanje" krvne slike , što se vezivalo i za njenu, kao krv crvenu boju. Danas je to i naučno potvrđeno, pa je i medicina preporučuje u liječenju malokrvnosti (anemije).
Cvekla otklanja i smetnje u krvotoku pa se, kao dopunski lijek, preporučuje osobama koje imaju srčane tegobe. Ona reguliše i krvni pritisak , naročito ako je u pitanju nizak. Zbog bogatstva raznih minerala, cvekla se preporučuje u liječenju osteoporoze.
Cvekla u ishrani – idealni je zaštitnik zdravlja : povećava otpornost organizma na infekcije respiratornog sistema. Preporučuje se kod zapaljenja grla, gripa i drugih oboljenja disajnih puteva. Takođe, i osobama koje boluju od bolesti jetre i žučnih puteva, jer podstiče lučenje žuči.
Cvekla umirujuće djeluje na nervni sistem, pogodna je u liječenju nedbubrežne žlijezde, povoljno utiče na funkciju želuca i crijeva pa tako reguliše i stolicu i , konačno, ovo povrće – idealno je za snaženje fizički ili psihički iscrpljenih osoba a sve to zahvaljujući i glutaminskoj i asparganskoj kiselini koje su vrlo važne za funkciju mozga i nerava.
U kuhinji
Od cvekle se mnogo šta može pripremiti. U prvom redu, tu je salata, kuvana cvekla u marinadi (bolje pečena u rerni) od jabukovog sirćeta i ulja (najbolje maslinovog) začinjena kimom koji joj daje poseban ukus – izuzetna je salata uz riblje specijalitete, praseći ili drugo pečenje, musaku…
Napitak "boršč" koji potiče iz Rusije, ne samo da je dobar dodatak supama sa mesom, nego je i osvježavajući napitak koji djeluje na izlučivanje soli iz organizma.
Recept : svježe narezani kolutvi cvekle se stave u glinenu posudu, preliju vodom i ostave da provre na sobnoj temperaturi, a zimi u blizini peći. Poslije 8 dana slatkasto -kiselkasta tečnost procijedi se kroz lanenu krpu i pije. Bolje je napitak praviti češće, da uvijek bude svjež.
Naš narod pravi čorbu koja od davnina služi za poboljšanje krvne slike.
Recept: uzeti dvije veze mladog lišća cvekle i jednu vezu lišća peršuna. Listove sitno isjeckati i kuvati 10- 15 minuta. Dok se listovi kuvaju dodati im malo sjeckanog bijelog i crnog luka, narendane šargarepe i peršuna i manjeg korijena. Potom narendati 3-5 cvekli preliti kašikom ulja i sokom limuna. Cveklu dodati u masu skloniti posudu sa šporeta. Ovako pripremljenu čorbu jesti dva puta na dan.
Zanimljivo je da se kod nas gotovo isključivo koristi korijen, a potpuno se zanemaruje list cvekle što je velika šteta, jer su listovi veoma ukusni, a pripremaju se kao blitva i spanać. Prilikom kuvanja lišća cvekle, treba odrezati zadebljale djelove rebara lista, jer su tvrdi i potrebno je mnogo više vremena da bi se skuvali.
Cvekla se kuva sa što manje vode, da ne bi izgubila korisna sastojke. Zato, pri kuvanju cvekle treba koristiti odgovarajuću posudu, tako da ostane što manje prostora koji bi ispunio vazduh. Posuda u kojoj se kuva cvekla mora biti poklopljena, a da bi dobili sočnu i ukusnu cveklu, treba je kuvati neoljuštenu, ne odsjecajući vrhove (ako se oljuštena cvekla drži na vauduhu u njoj propada vitamin C koji dolazi u vezu sa kiseonikom iz vazduha). Pri kuvanju, cveklu treba stavljati samo u vrelu vodu, ali nikako u posoljenu , jer će joj se ukus pokvariti. Možete je, na primjer, samo napola kuvati, a onda ispeći u rerni sa korom. Kad se ispeče, oljuštite je.
U tanke kolutove narezena cvekla, konzervirana u sirćetu, veoma je popularna salata koja istovremeno obezbjeđuje veliki unos vitamina za vrijeme zimskih mjeseci. Važno je koristiti samo pravo vinsko sirće, koje je veoma zdravo.
Za zimnicu: cveklu isjeći na kolutove, složiti u tegle i preliti jabukovim ili vinskim sirćetom uz dodatak malo samljevenog kima.
Da prilikom kuvanja ne izgubi boju, dodajte u vodu malo šećera ili limunovog soka.
Da bi i van sezone imali cveklu čuvajte je kao šargarepu- razlika je u tome što se lišće cvekle ne siječe do glave, već se to čini 2 cm od nje, da ne bi prilikom kuvanja isticao dragocjeni sok.
Stari Rimljani su poznavali i koristili cveklu u ishrani i to ne samo njen korijen već i list. Još su Dioskurid i Galen imali visoko mišljenje o ovom povrću i pripisivali joj ljekovitu moć, iako nijesu poznavali prave razloge te ljekovitosti. Tek je razvitak biohemije pokazao koji su najvrijedniji sastaojci cvekle i potvrdio dvije hiljade godina staru ocjenu antičkih ljekara- ljekovita svojstva cvekle, blagotvorena su u liječenju jedne od najopasnijih bolesti našeg vremena – raka. Još 1957. istraživači su došli do nepobitnih dokaza o antikancerogenom svojstvu cvekle. Dr Aleksandar Ferenci, poznati mađarski ljekar, utvrdio je da ovo svojstvo cvekle potiče od obojene materije antocijana, koja sadrži veliku količinu gvožđa. Zahvaljujući gvožđu u antocijanu, cveklin sok suzbija tumor, tako da se zloćudne (maligne) ćelije smanjuju a napadnuto tkivo ponovo dobija normalnu strukturu. Polazeći od toga da cvekla povoljno utiče na obnavljanje krvi, dr Ferenci tvrdi da ona može biti lijek protiv leukemije.
Drugi istraživač, dr Šmit navodi da je sok cvekle vrijedan lijek u liječenju oštećenja izazvanih rentgenskim i radioaktivnim zračenjem.
Malo vitamina, mnogo ugljenih hidrata
Cvekla sadrži mnogo ugljenih hidrata i lako se vari. U njoj je čak 9 -9,5 odsto ugljenih hidrata potom 1,6-1,8 odsto bjelančevina i 0,8 -1,0 odsto celuloze. Kao korjenasto povrće, sadrži do 88 odsto vode.
Bogata je mineralnim sastojcima: najviše ima kalijuma (335 mg ), zatim natrijuma (62 mg ) fosfora (35- 45 mg) i kalcijuma (16-27 mg ). Pored gvožđa (0,7 -1,0 mg ) tu su i magnezijum (1,0 mg ), fluor (0,02 mg ), bakar, sumpor, jod brom, te u tragovima rijetki i važni metali kao što su rubidijum, celzijum i stroncijum.
Listovi i korijen cvekle sadrže jabukovu, vinsku i limunsku kiselinu.
Važno je istaći da cvekla sadrži i značajnu količinu kobalta, koji učestvuje u stvaranju vitamina B 12. Ovaj vitamin je veoma važan za vegetarijance, jer se nalazi prvenstveno u namirnicama životinjskog porijkla. Nedostatak ovog vitamina izaziva anemiju (učestvuje u stvaranju eritrocita u krvi). Zato slaboj djeci i malokrvnim mladim ljudima treba češće davati sirov sok od cvekle zaslađen sa malo meda ili sok koji se pravi od jednake količine soka od cvekle i jabuke
Energetska vrijednost cvekle je dosta visoka- 100 grama cvekle je oko 160 kilodžula.
Uz ugljene hidrate (do 10 odsto jestivog dijela cvekle je saharoza), biljne bjenalčevine i boljne masti, cvekla sadrži i vitamine B 1, B2, C i vitamin P. Kako je poznato, usljed pomanjkanja vitamina P nastaju određene bolesti krvi, a za borbu proti skorbutnih pojava taj je vitamin jednako važan kao i vitamin C. Vitamin B2 (flavon) je od izvanrednog značaja za stvaranje krvi, a prisutan je u soku od cvekle.
Aminokoseline (asparagin, betanin, glutamin) takođe se nalaze u soku od cvekle i imaju ovoljan uticaj na rad živaca i mozga. Betanin je važan jer jača krvne sudove, reguliše krvni pritisak (naročito nizak) , smanjuje holesterol u krvi, pospješuje razmjenu materija ( poboljšava izlučivanje mokraće, a sa njom istovremeno mokraćne kiseline i soli), funkciju jetre (kod nedovoljnog rada jetre), a podsticajan je i za rad crijeva i želuca.
Primjena u narodnoj medicini
Cvekla se preporučuje kod akutnih virusnih oboljenja, a nazeba i gripa u početnim stadijumu. Za sniženje tjelesne temperature pije se u toku dana sok od 4 limuna pomiješanih sa 1/4 litra soka od svježe cvekle.
Zbog prisustva joda, preporučuje se starijim osobama i onima koji pate od arterioskreloze.
Recept: cvekla se izrenda, prelije sokom od limuna i medom, ostavi da malo odstoji, poslije čega se sok ocijedi i pije u gutljajima u toku dana.
Cvekla je nezamjenljiva namirnica u slučajevima demineralizacije kostiju i zuba.
U narodu je duvijek bila cijenjena kao sredstvo za "popravljanje" krvne slike , što se vezivalo i za njenu, kao krv crvenu boju. Danas je to i naučno potvrđeno, pa je i medicina preporučuje u liječenju malokrvnosti (anemije).
Cvekla otklanja i smetnje u krvotoku pa se, kao dopunski lijek, preporučuje osobama koje imaju srčane tegobe. Ona reguliše i krvni pritisak , naročito ako je u pitanju nizak. Zbog bogatstva raznih minerala, cvekla se preporučuje u liječenju osteoporoze.
Cvekla u ishrani – idealni je zaštitnik zdravlja : povećava otpornost organizma na infekcije respiratornog sistema. Preporučuje se kod zapaljenja grla, gripa i drugih oboljenja disajnih puteva. Takođe, i osobama koje boluju od bolesti jetre i žučnih puteva, jer podstiče lučenje žuči.
Cvekla umirujuće djeluje na nervni sistem, pogodna je u liječenju nedbubrežne žlijezde, povoljno utiče na funkciju želuca i crijeva pa tako reguliše i stolicu i , konačno, ovo povrće – idealno je za snaženje fizički ili psihički iscrpljenih osoba a sve to zahvaljujući i glutaminskoj i asparganskoj kiselini koje su vrlo važne za funkciju mozga i nerava.
U kuhinji
Od cvekle se mnogo šta može pripremiti. U prvom redu, tu je salata, kuvana cvekla u marinadi (bolje pečena u rerni) od jabukovog sirćeta i ulja (najbolje maslinovog) začinjena kimom koji joj daje poseban ukus – izuzetna je salata uz riblje specijalitete, praseći ili drugo pečenje, musaku…
Napitak "boršč" koji potiče iz Rusije, ne samo da je dobar dodatak supama sa mesom, nego je i osvježavajući napitak koji djeluje na izlučivanje soli iz organizma.
Recept : svježe narezani kolutvi cvekle se stave u glinenu posudu, preliju vodom i ostave da provre na sobnoj temperaturi, a zimi u blizini peći. Poslije 8 dana slatkasto -kiselkasta tečnost procijedi se kroz lanenu krpu i pije. Bolje je napitak praviti češće, da uvijek bude svjež.
Naš narod pravi čorbu koja od davnina služi za poboljšanje krvne slike.
Recept: uzeti dvije veze mladog lišća cvekle i jednu vezu lišća peršuna. Listove sitno isjeckati i kuvati 10- 15 minuta. Dok se listovi kuvaju dodati im malo sjeckanog bijelog i crnog luka, narendane šargarepe i peršuna i manjeg korijena. Potom narendati 3-5 cvekli preliti kašikom ulja i sokom limuna. Cveklu dodati u masu skloniti posudu sa šporeta. Ovako pripremljenu čorbu jesti dva puta na dan.
Zanimljivo je da se kod nas gotovo isključivo koristi korijen, a potpuno se zanemaruje list cvekle što je velika šteta, jer su listovi veoma ukusni, a pripremaju se kao blitva i spanać. Prilikom kuvanja lišća cvekle, treba odrezati zadebljale djelove rebara lista, jer su tvrdi i potrebno je mnogo više vremena da bi se skuvali.
Cvekla se kuva sa što manje vode, da ne bi izgubila korisna sastojke. Zato, pri kuvanju cvekle treba koristiti odgovarajuću posudu, tako da ostane što manje prostora koji bi ispunio vazduh. Posuda u kojoj se kuva cvekla mora biti poklopljena, a da bi dobili sočnu i ukusnu cveklu, treba je kuvati neoljuštenu, ne odsjecajući vrhove (ako se oljuštena cvekla drži na vauduhu u njoj propada vitamin C koji dolazi u vezu sa kiseonikom iz vazduha). Pri kuvanju, cveklu treba stavljati samo u vrelu vodu, ali nikako u posoljenu , jer će joj se ukus pokvariti. Možete je, na primjer, samo napola kuvati, a onda ispeći u rerni sa korom. Kad se ispeče, oljuštite je.
U tanke kolutove narezena cvekla, konzervirana u sirćetu, veoma je popularna salata koja istovremeno obezbjeđuje veliki unos vitamina za vrijeme zimskih mjeseci. Važno je koristiti samo pravo vinsko sirće, koje je veoma zdravo.
Za zimnicu: cveklu isjeći na kolutove, složiti u tegle i preliti jabukovim ili vinskim sirćetom uz dodatak malo samljevenog kima.
Da prilikom kuvanja ne izgubi boju, dodajte u vodu malo šećera ili limunovog soka.
Da bi i van sezone imali cveklu čuvajte je kao šargarepu- razlika je u tome što se lišće cvekle ne siječe do glave, već se to čini 2 cm od nje, da ne bi prilikom kuvanja isticao dragocjeni sok.
Sok od cikle odličan za smanjenje krvnog tlaka Prijašnja istraživanja otkrila su da cikla povećava izdržljivost i može povećati dotok krvi u vitalne djelove mozga.
Svakodnevna konzumacija soka od cikle može pomoći u snižavanju krvnog tlaka, tvrde znanstvenici.Otkrili su da samo jedna čaša može pomoći osobama koje pate od visokog tlaka, i pri tome ga smanjiti za sedam posto. Istraživanja ukazuju da su za ovaj učinak zaslužne prirodne visoke razine nitrata u cikli.Visoke koncentracije nitrata također sadrži celer, kupus i ostalo lisnato zeleno povrće kao što je špinat ili zelena salata.Konzumiranje hrane bogate nitratima pokreće seriju kemijskih reakcija u krvi, koje mogu povećati količinu kisika u djelovima tijela u kojima ga nema dovoljno.Sok od cikle korišten u istraživanju sadržavao je oko 0.2 grama nitrata, a to su količine koje se jednake velikoj zdjeli zelene salate ili dvije cikle.
Amrita Ahluwalia, glavna autorica studije i profesorica vaskularne farmakologije na Londonskoj medicinskoj školi rekla je kako ih je iznenadilo koliko malo nitrata može izazvati ovako veliki učinak.- Nadamo se da povećanjem unosa povrća bogatog nitratima, kao što je lisnato zeleno povrće ili cikla, možemo promijeniti životni stil koji će nam poboljšati kardiovaskularno zdravlje- naglasila je profesorica Ahluwalia.
Povećani unos nitrata je dodatni način kontrole krvnog tlaka.
Krvni tlak posebno je osjetljiv kad je u pitanju pretjerana konzumacija alkohola i soli, a odličan način smanjenja tlaka je i vježbanje.Kada je cikla u pitanju, ova studija je pokazala da je učinak soka od cikle najizraženiji šest sati nakon konzumacije, iako je njegovo djelovanje primjetno i nakon 24 sata. Prijašnja istraživanja otkrila su da cikla povećava izdržljivost i može povećati dotok krvi u vitalne djelove mozga.
Cvekla vodi poreklo sa mediteranskih obala, ali se sada gaji u celom svetu. Ukrštanjem su dobijene mnoge vrste cvekle, pa ona spada u korisne i lekovite povrtarske kulture
Cvekla (Beta vulgaris) je dvogodišnja zeljasta biljka. Biljka ima tamnozeleno lišće, a koren oblog ili kupastog oblika je crvene boje i uzgaja se u baštama, ali se sadi na njivama kao industrijska biljka.
Zbog svojih lekovitih sastojaka, najviše se koristi koren; on sadrži malo kalorija, a dosta korisnih sastojaka, vitamina i minerala. Od korena se cedi sok koji je veoma lekovit.
Sastav
Cvekla u svom korenu sadrži mnoge korisne sastojke i supstance:
Cveklu treba koristiti u sledećim slučajevima kao lek ili kao pomoćno sredstvo:
Koren cvekla se koristi u ishrani tokom cele godine kao svež, kuvan ili konzerviran kiseljenjem, a često se koristi i sok od cvekle.
Cvekla se najviše koristi za dijetalnu ishranu jer sadrži malo kalorija, a organizmu nadoknađuje potrebne korisne materije.
Način delovanja
Iz navedenih podataka može se zaljučiti da cvekla treba da se koristi kod mnogih zdravstvenih problema kao salata ili kao dodatak ishrani. Naročito se pokazala kao korisna u dijetalnoj ishrani bolesnika ili u dijetama protiv gojaznosti.
Veoma povoljno deluje na mozak i nervni sistem.
Upozoravamo da cveklu ne treba koristiti ukoliko postoji kamen u bubregu.
Neoprana i neoguljena cvekla izgleda kao neugledan korijen koji ne izgleda toliko primamljivo povrće poput primjerice mekanog matovilca ili crvene paprike.Svakodnevna konzumacija soka od cikle može pomoći u snižavanju krvnog tlaka, tvrde znanstvenici.Otkrili su da samo jedna čaša može pomoći osobama koje pate od visokog tlaka, i pri tome ga smanjiti za sedam posto. Istraživanja ukazuju da su za ovaj učinak zaslužne prirodne visoke razine nitrata u cikli.Visoke koncentracije nitrata također sadrži celer, kupus i ostalo lisnato zeleno povrće kao što je špinat ili zelena salata.Konzumiranje hrane bogate nitratima pokreće seriju kemijskih reakcija u krvi, koje mogu povećati količinu kisika u djelovima tijela u kojima ga nema dovoljno.Sok od cikle korišten u istraživanju sadržavao je oko 0.2 grama nitrata, a to su količine koje se jednake velikoj zdjeli zelene salate ili dvije cikle.
Amrita Ahluwalia, glavna autorica studije i profesorica vaskularne farmakologije na Londonskoj medicinskoj školi rekla je kako ih je iznenadilo koliko malo nitrata može izazvati ovako veliki učinak.- Nadamo se da povećanjem unosa povrća bogatog nitratima, kao što je lisnato zeleno povrće ili cikla, možemo promijeniti životni stil koji će nam poboljšati kardiovaskularno zdravlje- naglasila je profesorica Ahluwalia.
Povećani unos nitrata je dodatni način kontrole krvnog tlaka.
Krvni tlak posebno je osjetljiv kad je u pitanju pretjerana konzumacija alkohola i soli, a odličan način smanjenja tlaka je i vježbanje.Kada je cikla u pitanju, ova studija je pokazala da je učinak soka od cikle najizraženiji šest sati nakon konzumacije, iako je njegovo djelovanje primjetno i nakon 24 sata. Prijašnja istraživanja otkrila su da cikla povećava izdržljivost i može povećati dotok krvi u vitalne djelove mozga.
Cvekla protiv gripa, gojaznosti i celulita
Cvekla (Beta vulgaris) je dvogodišnja zeljasta biljka. Biljka ima tamnozeleno lišće, a koren oblog ili kupastog oblika je crvene boje i uzgaja se u baštama, ali se sadi na njivama kao industrijska biljka.
Zbog svojih lekovitih sastojaka, najviše se koristi koren; on sadrži malo kalorija, a dosta korisnih sastojaka, vitamina i minerala. Od korena se cedi sok koji je veoma lekovit.
Sastav
Cvekla u svom korenu sadrži mnoge korisne sastojke i supstance:
- antocijan
- bakar
- belančevine
- betain
- betanin
- biljna vlakna
- biljne masti
- brom
- vitamine B1, B2 i B12
- vitamin C
- gvožđe
- jod
- kalijum
- kalcijum
- kobalt
- litijum
- magnezijum
- mangan
- natrijum
- oksalnu kiselinu
- prirodni šećer
- rubidijum
- selen
- stroncijum
- sumpor
- ugljene hidrate
- fluor
- folnu kiselinu
- fosfor
- hrom
- cezijum
- cink
Cveklu treba koristiti u sledećim slučajevima kao lek ili kao pomoćno sredstvo:
- anemija
- arterioskleroza
- bolesti grla i nosa
- bronhitis
- grčevi u želucu
- grip i prehlada
- gojaznost
- degenerativne bolesti
- depresija
- ekcem
- za jačanje zglobova
- za normalan rast
- za poboljšanje koncentracije
- zatvor
- impotencija
- infekcije kože
- jačanje imuniteta
- kod poremećenog metabolizma
- kašalj i kijavica
- leukemija
- malarija
- malokrvnost
- može se koristiti kao diuretik
- neke vrste raka
- neplodnost
- nervoza
- nesanica
- održava krvne sudove
- opadanje kose
- osteoporoza
- podstiče rad jetre
- popravlja krvnu sliku
- povećan nivo holesterola
- prevencija bolesti organa za varenje
- problemi sa krvnm pritiskom
- problemi sa radom jetre
- problemi sa kožnim bolestima
- problemi sa kostima i zubima
- protiv zanoktica
- protiv starenja
- problemi u trudnoći
- razne infekcija
- reuma
- reumatoidni artritis
- sinuzitis
- sindrom nadraženih creva
- suzbija bakterije i virusi
- srčane bolesti
- upale organa za disanje
- pospešuje rad žuči, želuca i creva
- utiče na obnavljanje krvi
- celulit
- šlog
Koren cvekla se koristi u ishrani tokom cele godine kao svež, kuvan ili konzerviran kiseljenjem, a često se koristi i sok od cvekle.
Cvekla se najviše koristi za dijetalnu ishranu jer sadrži malo kalorija, a organizmu nadoknađuje potrebne korisne materije.
Način delovanja
Iz navedenih podataka može se zaljučiti da cvekla treba da se koristi kod mnogih zdravstvenih problema kao salata ili kao dodatak ishrani. Naročito se pokazala kao korisna u dijetalnoj ishrani bolesnika ili u dijetama protiv gojaznosti.
Veoma povoljno deluje na mozak i nervni sistem.
Upozoravamo da cveklu ne treba koristiti ukoliko postoji kamen u bubregu.
Njeni ljubitelji ne trebaju poticaj za uvrštavanje ove zdrave namirnice u prehranu, no za one koji je baš ne simpatiziraju donosimo podsjetnik zašto bi ljubav prema njoj trebala početi što prije i trajati što duže.
1. Pomaže kod anemije. Prvi savjet koji će dati svaki liječnik kod dijagnoze nedostatka željeza u krvi je uvrštavanje cvekle na jelovnik. Zbog željeza kojim obiluje dobrodošla je i u vrijeme menstrualnog ciklusa.
2. Bogat je rudnik minerala poput magnezija, kalija, kalcija, željeza i sumpora. Može se pohvaliti i vitaminima B skupine među kojima se najviše ističe folna kiselina te vitamin C zbog čega je odličan izbor za trudnice.
3. Zbog prisutnog silicija pomaže boljoj apsorpciji kalcija u tijelu te pridonosi zdravlju kose, noktiju, kože i kostiju.
4. U sirovom izdanju sadrži betain, 'detoksifikacijski' sastojak koji odlično regulira izlučivanje žuči te pomaže najopterećenijem organu, jetri. Od njenih čak 500 funkcija najvažnije su one koje se odnose na čišćenje toksina, izlučivanje viška hormona i masti, a upravo u tome joj je veliki saveznik ljekovita cvekla.
5. Pigment antocijan od kojeg je cvekla crvena djeluje na suzbijanje zloćudnih bolesti, odnosno smanjuje stanice tumora, a napadnuto tkivo ponovno poprima normalnu staničnu strukturu.
6. Obnavlja krv zbog čega je i prirodna pomoć i u liječenju leukemije.
7. Ukoliko se konzumira redovno, cvekla i sok od cvekle djeluju i na snižavanje povišenog krvnog tlaka.
8. Sok od cvekle i povrća općenito bogat je nitratima – spojevima dušika koji smanjuju potrošnju kisika pri naporu. Redovnom konzumacijom njihova razina se udvostruči što utiče na mišićnu izdržljivost prilikom vježbanja.
Cvekla je kao lek poznata već 2000 godina.
Sok od cvekle regeneriše jetru i sprečava starenje organizma. Još u ranoj medicini cvekla predstavlja lek za krv, tačnije lečenje malokrvnosti, mada ima lekovito dejstvo na niz drugih oboljenja. Cvekla uspešno reguliše krvni pritisak. Sok od cvekle koristan je antipiretik, jer snižava visoku telesnu temperaturu. Seme cvekle koristi se za terapijsko lečenje tumora genitalija i creva. Cvekla je prirodni je antianemik, antibakterik, antikarcinom, antipiretik, antioksidant, antisklerotik, detoksikant, diuretik, remineralizant.
Ova biljka poznata je i kao: antikarcinom, antioksidant, laksativ. Blagotvorno deluje kod bolesti jetre, bolesti pluca, bolesti kože, cišcenja organizma, groznice, jetrenih komplikacija, konstipacije, karcinoma, prehlade, posledica pušenja, regenerator stanica, trovanje nikotinom, tumora, zatvora...
Zdravija je tamnije crvena cvekla i ona koja je duguljastog oblika. Nakon dugotrajnog uzimanja cvekle u vecim kolicinama mogu se javiti odredeni zdravstveni problemi kao što su težina u želucu i poremecaji varenja.
Treba znati da prilikom upotrebe cvekle mokraca i stolica dobijaju crvenkastu boju što je sasvim normalna pojava.
Kuvana cvekla nije lekovita i korisna je u raznim dijeto-terapijama. Za lecenje se koristi iskljucivo sirova cvekla.
Cvekla je korjenasto povrće, a kao ljekovita biljka poznata je već više od dvije hiljade godina.
Današnja pitoma cvekla nastala je od divlje koja se još i danas može naći na obalama Sredozemnog i Crnog mora. Stari su narodi upotrebljavali samo mesnato debelo lišće cikle, dok je njen korijen bio tvrd i neupotrebljiv.
Korijen cvekle bogate je crvene boje koja potiče od grupe crvenog pigmenta zvanog betacijanini. U kolonijalno doba sokom cvekle bojili su glazuru na kolačima i pekli ružičaste palačinke.
Energetska i nutritivna vrijednost
Cvekla je korisno i veoma ljekovito povrće koje se može upotrebljavati tokom cijele godine.
Prosječan hemijski sastav cvekle računato na 100 g svježe namirnice: voda 88 g; proteini 1,5 g; masti 0,1 g; ugljikohidrati 9,4 g i vlakna 2,5 g. Energetska vrijednost cikle iznosi samo 45 kcal na 100 g svježe namirnice.
Cvekla je lako probavljiva namirnica. U njoj se nalaze gotovo svi mineralni sastojci: kalij, fosfor, kalcij, magnezij, željezo, fluor, sumpor, jod, brom, litij, rubidij, celzij i stroncij. Važno je istaći da cikla sadrži i određenu količinu kobalta koji sudjeluje u stvaranju vitamina B12.
Važna je i prisutnost vitamina B1, B2, B6, C, folata i pantotenske kiseline; iako ne u velikim količinama. Odličan je izvor folata (27% od RDA na 100 g) i dobar izvor mangana (16% od RDA na 100 g), kalija (10% od RDA na 100 g) i vlakana (11% od RDA na 100 g).
RDA – Recommended Dietary Allowances (preporučene dnevne količine)
Ljekovitost
Ljekovita vrijednost cvekle poznata je već iz antičkih vremena. Upotrebljava se kao pomoć u liječenju malarije, akutnih fibroznih bolesti i gripe u početnom stadiju te za regulisanje krvnog pritiska, posebno niskog, a povoljno utiče na živce i rad mozga. Cvekla je korisna i u liječenju malokrvnosti, posebno u djece i mlađih osoba, a poboljšava i rad želuca, crijeva i žuči.
Ona je i vrlo važna namirnica u ishrani vegetarijanaca jer sadrži određenu količinu kobalta koji sudjeluje u stvaranju vitamina B12. Vitamin B12 nalazi se samo u proizvodima životinjskog podrijetla, dok ga u povrću uglavnom nema. Vitamin B12 sudjeluje u stvaranju eritrocita u krvi, a pomanjkanje tog vitamina izaziva pernicioznu anemiju. Upravo zbog toga cikla je jedan od najboljih prirodnih lijekova za liječenje anemije i malokrvnosti.
Cvekla sadrži i jod. Prisutnost joda ciklu čini dragocjenom u borbi protiv ateroskleroze i kod usporavanja procesa starenja; pa se preporučuje i starijim osobama.
Zbog sadržaja selena cikla predstavlja namirnicu koja posjeduje svojstvo remineralizacije i uspješno se suprotstavlja prijevremenom starenju te sudjeluje u opštem čišćenju organizma.
Sadrži i salicilnu kiselinu koja u organizmu djeluje protuupalno.
Cveklu je najbolje konzumirati sirovu, i to ribanu s malo limunova soka. Ako želite poboljšati okus ovako pripremljenoj salati, uz ciklu upotrijebite mrkvu i/ili jednu kiseliju jabuku. Iznenadit će vas punoća okusa ovakve kombinacije.
Sok od cikle vrlo je ljekovit, a okus mu se može poboljšati dodatkom meda i limuna.
Cveklu možete konzumirati bilo u kojem obliku bez ikakvih nepovoljnih posljedica i ograničenja, lako je probavljiva i ne utiče negativno na sekreciju želuca.
Zahvaljujući prisutnosti antocijana koji cvekli daju crvenu boju, utiče na obnavljanje krvi, suzbija rast ćelija tumora i služi kao prirodno sredstvo za zaštitu i otklanjanje posljedica štetnog zračenja. Osim toga, betain i betanin iz cvekle pomažu u učvršćenju krvnih žila, regulisanju krvnog pritiska, smanjuju holesterol u krvi, potiču metabolizam i rad jetara, a jačaju i odbrambeni sistem organizma.
Višestruko ljekovito djelovanje cvekle na ljudski organizam u kombinaciji s vrlo pristupačnom cijenom predstavlja pravu blagodat za zdravlje dostupnu svima.
Cvekla se pokazala kao uspešan prirodni lek kod sledećih oboljenja:
- krvi, kao što su anemije, malokrvnost, percinozna anemija, ateroskleroza, masnoca u krvi (holesterol, trigliceridi)
- jetre, i to masne jetre, žutice, tvrde jetre, ciroze
- ova biljka je stanicni regenerator (uspešno regeneriše oštecene stanice)
- citostaticki ucinci su još uvijek predmet proucavanja, a najnovija istraživanja potvrduju pozitivno delovanje na promene karcinogenih stanica
- betain i betacian cine cveklu izvrsnim lekom za ucvršcivanje krvnih žila, smanjenje holesterola u krvi
- visoki sadržaj gvožđa pospešuje obnavljanje i aktivnost crvenih krvnih zrnaca (eritrocita)
- diureticno delovanje cvekle pomaže u oboljenjima reume i gihta
- danas se cvekla najviše koristi kod najtežih karcinogenih bolesti: tumor, leukemija i rak
- cvekla je delotvoran lek i u lecenju posledica zracenja, a pripisuje joj se i moc zaštite od radioaktivnosti i od X zraka
- kod oboljenja disajnih organa kao što su bronhitis, upala pluca, gripa i prehlada
Sok
Cvekla ne izaziva neželjene posljedice i ne utiče negativno na sekreciju želuca (ne oštećuje želudačni sok koji ima jednu od glavnih funkcija u procesu varenja hrane).
Veoma je važno uzimati cveklu u sirovom stanju. Kako sok od cvekle nije posebno prijatnog ukusa, on se može poboljšati, tako što mu se doda sok od limuna, sitno sjeckani peršunov list, nešto ćešera, soli, pa i malo pavlake. U kombinaciji sa drugim sokovima (od jabuke, dunje, kajsije) mogu se praviti razni kokteli.
Sok od cvekle može da se pije u slučaju potrebe, ili preventivno:
a) u slučaju potrebe, pije se na početku 1/2 litra dnevno sirovog soka. U slučaju vidljivog napretka dnevna količina se smanjuje na 1/4 litra. Ovom količinom treba nastaviti i nakon ozdravljenja 1-2 mjeseca, u zavisnosti od težine bolesti.
b) preventivno se pije do pola litra dnevno u gutljajima, a posebno je dragocjen u vrijeme nastupanja infekcijskih i virusnih bolesti, posebno gripa.
Cvekla se preporučuje za liječenje od tumora, leukemije i raka, kao i za ublažavanje tegoba od niskog pritiska, žuči i želuca, gripa i drugih poremećaja. Povoljno utiče na nerve i rad mozga. Supstance betanin i betain koje se nalaze u cvekli podstiču razmenu materija, smanjuju holesterol, održavaju krvne sudove i pomažu kod bolesti jetre. Zahvaljujući jodu, cvekla je korisna u borbi arterioskleroze. Takođe, cvekla čisti krv i usporava starenje. Cvekla je korisna u liječenju malokrvnosti, naročito kod djece jer sadrži visok procenat gvožđa. Ona sadrži celulozu i pektin pa povoljno djeluje i na rad crijeva.
Sok od cvekle, jabuke i mrkve
Sastojci:
-1 kg cvekle oguliti i izrendati
-1 kg mrkve oguliti i izrendati
-1 kg jabuka oguliti i izrendati
-2 limuna
-šećera ili meda po želji
Priprema:
Pripremljenu izrendanu masu sastaviti, dodati iscijeđena dva limuna , posuti šećerom ili medom i ostaviti 12 sati na hladno mjesto. Sutradan procijediti kroz sterilnu gazu. Od ove mase se dobije oko litar i po soka. Čuvati u frižideru! Piti po jednu-dvije kašike ujutro, natašte (prije jela). Uglavnm sok se preporučuje za poboljšanje opšteg stanja organizma, jačanje imuniteta, za jačanje krvne slike.
Svježi sok od cvekle:
Cvekla ima ljekovito dejstvo i kod najtežih oboljenja, ali kuhanjem gubi svoju ljekovitost, pa je najbolje napraviti sok od presne cvekle. Od jednog kilograma cvekle može se dobiti oko 700 mililitara soka. Sprema se tako što se cvekla tanko oljušti, sitno narenda i prelije sokom od limuna i medom. Kada ova smesa odstoji, dobro se procjedi i pije u gutljajima cijelog dana. Kod najtežih oboljenja dnevno treba popiti pola litre soka. Kada se osjeti poboljšanje, količinu treba smanjiti na četvrtinu.
Čorba od cvekle za jačanje krvi
Za jačanje krvi i oporavak organizma pripremite čorbu po sljedećem receptu. Isjecite dvije veze mladih listova cvekle i stavite da se kuha. Sa cveklom neka se kuha i veza peršunovog lista (10 - 15 minuta). Istovremeno nasjecite glavicu crnog i dva čena bijelog luka, narendajte korijen šargarepe, jedan korijen peršuna i manji korijen celera. U to dodajte sitno narendane 4 - 5 cvekli i sve prelijte velikom kašikom ulja i sokom od limuna. Na kraju sve stavite u vodu sa lišćem i odmah sklonite sa vatre.
Sirup od cvekle
Ovaj sirup je veoma zdrav i namijenjen onim osobama kojima je loša krvna slika…Poslije dva mjeseca uzimanja ovog sirupa doktor vam neće vjerovati da ste to vi.
Sastojci:
1 kg cvekle
1/2 kg mrkve (ne šargarepa, jer ima manje soka od mrkve)
3 manje narandže ili samo 2 ako su velike (u manjima ima više soka)
1/2 kg kiselih jabuka
1 limun
500 gr meda
Priprema:
Cveklu, mrkvu i jabuke oljuštiti i isjeckati na manje komade i ubaciti u sokovnik i iscjediti sok. Posebno limun i narandžu iscjedimo i dodamo u sok iz sokovnika, dodamo med (najbolji je lipov, bagremov ili livadski med). Sve povremeno miješamo da se med ujednaci sa sokom. Sipati u flaše. Dobije se oko jedan i po do dva litra sirupa. Ovaj sirup uzimajte svako jutro na prazan želudac oko 1 dcl razblažen sa vodom jer je ovako mnogo sladak. Ukusan je, veoma hranljiv i zdrav.
Cvekla - Napitak za snižavanje holesterola i triglicerida
Cveklu očistit i staviti u sokovnik zajedno sa 5 komada limuna. Iscijediti 1,5l soka i sipati u bocu od 1,5l. Pjena koja se napravi cijeđenjem soka isto se sipa u flašu. Zatvoriti bocu i staviti u frižider. Pije se 1dcl prije podne i 1dcl naveće. Svaki put prije upotrebe soka protresti malo bocu. Nekim ljudima potrebna je jedna doza od 1,5l ovog napitka da bi regulisali povišen holesterol i trigliceride a pojedinim 2 doze a sve zavisi od organizma. Napomena: Nemojte niti slučajno početi piti 2. dozu dok ne provjerite nalaze nakon što popijete 1. dozu ovog napitka.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar